Hatıl nedir ne işe yarar?
Hatıl, ağırlığı yatay bir şekilde dağıtmak ve duvarların dikey doğrultudaki çatlamalarını engelleme amacıyla, duvarın içine yatay olarak konulan ahşap, tuğla ya da betondan imal edilmiş bir tür kiriştir.
Taş evlerde hatıl kullanımı
Taş evlerde hatıl kullanımı oldukça yaygındır. Harç olmadan toprak harç ile yapılan taş evlerde duvarın dikey olarak çatlamasını önlemek için belirli aralıklarla ahşap hatıllar kullanılmıştır eskiden. Bu geleneği yeni yapılan evlerde de uygulamaya devam ediyoruz. Aşağıdaki görselde Büyük Manavgat yangınında Kalemler köyünde yanan taş evi görüyorsunuz. Belirli aralıklarla yatay ağaçlar konularak duvarın dikey olarak çatlaması önlenmiştir.
Bu yukarıdaki çalışma ise Antalya Belek‘te yapılan bir kafeterya duvarı. Burada da aynı şekilde ahşap hatıl kullanılmıştır. Ahşap hatıllar taş duvarlara aynı zamanda ayrı bir görünüm ve bütünlük de kazandırmaktadır.
Hatıl Nedir? İki tam kattan oluşan veya 18 m. uzun, binalar ile döşeme altında olup çok miktarda ya da büyük açıklıkları bulunan, Yatay yükleri taşıyan tüm dış ve perde duvarların üzerinde yer alan (Beton, Çelik veya ahşap) kısıma hatıl denir. Hatıllar genel olarak kat yüksekliği fazla olan yapılarda duvarın dayanımı arttırmak için kullanılır.
Hatıl Uygulaması
-
Hatıl kalıpları ve kolonlarında Ø8 inşaat demiri kullanılır.
- Hatıl ile kolon birleşim yerleri; Statik/Dayanımı arttırmak adına kolon yüzeyleri delinerek hatıl donatıları Kolonlara saplanır.
- Döşeme üzerinde bulunan Hatıl Kolon donatıları için yine aynı işlem uygulanmalıdır.
Hatıl donatıları mevcut Kolon ve Döşeme betonarmesine baglantısı için Ø9-10 ile beton delinir ve hatıl 30-40 cm demirler kesilir ve deldiğimiz döşeme/kolon deliklerine epoksi sıkılarak hatıl donatıları minimum 5-7 cm olmak şartıyla saplanır.
Konstrüktif olarak lentolar ve masif döşemelerle birlikte oluşturulabilirler.
Yığma duvar konstrüksiyonlarının tasarlanmasında, belirli şartlara bağlı olarak basitleştirilmiş bir hesaplama yöntemi kullanılabilir.